Chiều 1/8, tại trụ sở Bộ Công Thương, Cục Xuất nhập khẩu tổ chức sự kiện “Xuất nhập khẩu Việt Nam: Tôn vinh - Công bố - Kết nối - Hợp tác”. Chương trình được tổ chức dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Hồng Diên - Uỷ viên Trung ương đảng, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Công Thương. Dự hội nghị còn có đồng chí Nguyễn Sinh Nhật Tân, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ, Thứ trưởng Bộ Công Thương; đại diện các Bộ, ngành, địa phương, các đơn vị thuộc Bộ và đông đảo các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.
Xuất nhập khẩu là điểm sáng của nền kinh tế
Năm 2024, trong một bối cảnh vĩ mô tích cực hơn so với năm 2023 cùng với sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ và các Bộ, ngành và những nỗ lực vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp, xuất nhập khẩu hồi phục mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung của nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 đạt 786,9 tỷ USD, tăng 15,5% so với năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 405,9 tỷ USD (tăng 14,4%); nhập khẩu đạt 381,0 tỷ USD (tăng 16,7%).
Năm 2025, tình hình xuất nhập khẩu tiếp tục có nhiều khởi sắc, dù phải đối diện với không ít khó khăn. Theo số liệu của Bộ Công Thương, 6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 432,1 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, xuất khẩu đạt 219,9 tỷ USD, tăng 14,5%, nhập khẩu đạt 212,2 tỷ USD, tăng 17,9%.
Phát biểu tại sự kiện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, những năm qua, nước ta phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Cạnh tranh chiến lược và xung đột thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, làm rạn nứt, đứt gãy các chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Xu hướng gia tăng bảo hộ mậu dịch của nhiều nền kinh tế, cùng với việc đặt ra các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến khí hậu/môi trường mà bản chất là dựng lên các “hàng rào phi quan thuế” đối với hàng hóa nhập khẩu đã tác động trực tiếp, bất lợi tới hầu hết các quốc gia, nhất là các nước có độ mở kinh tế lớn như nước ta.
Ba nhóm giải pháp để xuất nhập khẩu đột phá
Bộ trưởng cũng chỉ ra rằng, bối cảnh thế giới đang thay đổi từng ngày, điểm rõ nhất là tình hình chính trị, kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến rất nhanh, phức tạp và khó lường; cạnh tranh chiến lược, chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; sự đứt gãy trong các chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu, đặc biệt là các nguyên liệu cơ bản, sản phẩm chiến lược.
Trong bối cảnh đó, để vượt qua các khó khăn, thách thức, tiếp tục đẩy mạnh xuất nhập khẩu, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8,3 đến 8,5% trong năm 2025 và mức 2 con số trong những năm tới, đồng thời để xuất khẩu tiếp tục giữ vững vai trò là động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã nhấn mạnh nhóm giải pháp chiến lược cần được triển khai đồng bộ, hiệu quả trong thời gian tới.
Thứ nhất, đối với các đơn vị chức năng thuộc Bộ, tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng việc tham mưu, đề xuất để hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhất là các Luật, Nghị định, Thông tư nhằm nội luật hoá các cam kết quốc tế theo các Hiệp định FTA mà nước ta là thành viên. Thực hiện tốt việc kết nối giúp các doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng của các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp lớn toàn cầu, tạo thị trường cho các ngành công nghiệp phát triển. Đẩy mạnh công tác thông tin thị trường, kịp thời cung cấp các thông tin về nhu cầu thị trường (nhất là các thị trường mới, thị trường còn tiềm năng), các quy định, chính sách mới của các thị trường sở tại và tư vấn chính sách cho các doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng xuất nhập khẩu.
Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại; đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử, đặc biệt là thương mại điện tử xuyên biên giới, thúc đẩy phát triển các chuỗi cung ứng, lưu thông hàng hóa. Chủ động phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng khai thác hiệu quả các FTA mà nước ta là thành viên; đồng thời, tham mưu đẩy nhanh tiến độ đàm phán nâng cấp các FTA hiện có và ký kết các FTA mới với các đối tác tiềm năng nhằm đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm và chuỗi cung ứng. Nâng cao năng lực công tác phòng vệ thương mại, tăng cường cơ chế cảnh báo sớm về nguy cơ các vụ kiện ở thị trường ngoài nước; hướng dẫn các doanh nghiệp, hiệp hội cách thức ứng phó kịp thời, hiệu quả với các vụ kiện thương mại, bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp Việt trong thương mại quốc tế.
Thứ hai, đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục quan tâm, phối hợp tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp; tích cực đàm phán để mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho hàng hóa của Việt Nam, nhất là cho các mặt hàng nông - thủy sản. Đồng thời, chú trọng thực hiện giải pháp, chính sách hướng tín dụng vào sản xuất kinh doanh, ưu tiên lĩnh vực xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng để phục vụ sản xuất và xuất khẩu.
Thứ ba, đề nghị các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, hiệp hội ngành hàng tăng cường bám sát thị trường, phản ứng linh hoạt với thị trường để tổ chức kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu phù hợp, hiệu quả. Đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm. Chủ động phối hợp với các đơn vị của các Bộ, ngành liên quan để kịp thời tiếp nhận các thông tin về nhu cầu, quy định, chính sách mới của các thị trường ngoài nước. Song song đó, tăng cường tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng thâm nhập vào các thị trường mục tiêu; đồng thời, tích cực tham gia phản biện chính sách, góp ý với các Bộ, ngành liên quan trong xây dựng cơ chế, chính sách xuất nhập khẩu và đàm phán với các đối tác.
Ra mắt Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2024
Trong khuôn khổ sự kiện “Xuất nhập khẩu Việt Nam: Tôn vinh - Công bố - Kết nối - Hợp tác”, Cục Xuất nhập khẩu đã tổ chức Lễ công bố Báo cáo xuất nhập khẩu Việt Nam 2024.
Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam là tài liệu chính thức của Bộ Công Thương về tình hình xuất nhập khẩu của từng nhóm mặt hàng, thị trường, tình hình tận dụng các cơ hội từ FTA và công tác quản lý hoạt động xuất nhập khẩu. Báo cáo Xuất nhập khẩu trong những năm qua đã cung cấp thông tin minh bạch, có hệ thống, được các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, hiệp hội, tổ chức nghiên cứu và đào tạo quan tâm, tín nhiệm và đánh giá cao.
Theo báo cáo, trong bối cảnh Thương mại điện tử ở Việt Nam phát triển với tốc độ tăng trưởng cao trong giai đoạn 2016-2020 và bùng nổ mạnh mẽ từ đại dịch Covid-19. Nhiều doanh nghiệp và thương nhân đã ứng dụng các công cụ trực tuyến để tìm kiếm đối tác xuất khẩu hàng hoá theo hình thức doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) và từng bước triển khai bán hàng trực tuyến hàng hoá tới người tiêu dùng cuối cùng ở nước ngoài (B2C). Từ năm 2020, các nền tảng số trung gian thương mại điện tử B2C lớn như Amazon hay Shopee đã tích cực hỗ trợ thương nhân Việt Nam xuất khẩu trực tuyến. Một số nhà cung cấp dịch vụ thanh toán quốc tế đã góp phần tích cực vào xu hướng này.
Cuối năm 2023, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thuộc Bộ Công Thương đề nghị Dự án Viet Nam Digital Trade (VDT) triển khai nghiên cứu phương pháp đo lường xuất nhập khẩu trực tuyến hàng hoá mô hình B2C (viết tắt là XNKO), sau đó tính kim ngạch này cho năm 2024.
Từ tháng 10 năm 2024 tới tháng 01 năm 2025, nhóm chuyên gia của Vietnam Digital Trade đã triển khai hoạt động tính quy mô xuất nhập khẩu trực tuyến cho năm 2024 bằng nhiều phương pháp khác nhau và đưa ra kết quả như sau:
- Quy mô nhập khẩu trực tuyến hàng hoá của người tiêu dùng Việt Nam: 2,4 tỷ USD
- Quy mô xuất khẩu trực tuyến hàng hoá tới người tiêu dùng nước ngoài: 1,7 tỷ USD
- Quy mô tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trực tuyến hàng hoá hình thức B2C: 4,1
tỷ USD
Ngoài ra, còn rất nhiều thông tin bổ ích về xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2024 như tình hình xuất khẩu các mặt hàng, các thị trường xuất khẩu tiềm năng trong tình hình mới, chính sách, pháp luật Logistics,...xem Báo cáo đầy đủ tại đây
Nguồn: MOIT